Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1992 yılında Karadağ’dan sınır dışı edilen ve daha sonra çoğunlukla öldürülen savaş kurbanlarının yakınlarının açtığı davayı, Karadağ makamlarıyla anlaşmayı zaten kabul etmiş olduklarına hükmederek reddetti.
Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Perşembe günü, Mayıs 1992’de Karadağ’dan Bosna’nın Sırp kontrolündeki bir bölgesindeki gözaltı kampına sürülen ve burada çoğu öldürülen kişilerin yedi yakını tarafından açılan davayı kabul edilemez bularak reddetti.
25 ve 27 Mayıs 1992 tarihlerinde, Boşnaklar ve Sırplar yasadışı bir şekilde gözaltına alınarak Bosna sınırı yakınlarındaki Herceg Novi’deki polis merkezine getirilmiş ve buradan otobüslerle Bosnalı Sırpların kontrolündeki bölgeye sınır dışı edilmişlerdir.
Bosna’nın doğusundaki Foça’da bir gözaltı kampına gönderildiler. Sadece birkaçı hayatta kaldı ve ölenlerin çoğunun kalıntıları hiçbir zaman bulunamadı.
Ocak 2018’de kurbanların ailelerinin üyeleri davalarını Strazburg’daki AİHM’e taşıyarak Karadağ makamlarının suçla ilgili etkili bir soruşturma yürütmediğinden şikayetçi oldular.
Ancak AİHM kararında, Karadağ makamlarının suçla bağlantılı “hem ceza hem de hukuk davalarında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ihlal edildiğini kabul ettiğini” söyledi.
Mahkeme kararında, “Yetkililer başvuru sahiplerine toplam 165,000 Euro tutarında tazminat ödemiş, bunun ardından başvuru sahipleri yakınlarının ölümünden kaynaklanan tüm zararlarının tamamen tazmin edildiğini teyit etmiş ve bu gerekçelerle gelecekte yapabilecekleri diğer tüm tazminat taleplerinden feragat etmişlerdir” denildi.
Aralık 2008’de, yaklaşık dört yıl süren davanın ardından 200 kurban yakını ve hayatta kalan birkaç kişi ile mahkeme anlaşmasına varıldı.
Karadağ, yakınlarının sınır dışı edilmesinde polisin yasadışı eylemleri nedeniyle ailelere toplam 4.135.000 avro tazminat ödedi.
2013 yılında kurbanların aileleri, soruşturmanın titizlikle yürütülmediği ve üst düzey yetkililer de dahil olmak üzere suçtan sorumlu olanların tamamının soruşturulmadığı iddiasıyla Strazburg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde Karadağ’a dava açtı.
Sürgünlerle ilgili olarak suçlanan dokuz eski polis Kasım 2012’de beraat etti çünkü mahkeme tutuklamaların yasadışı olmasına rağmen savaş suçu teşkil etmediğine ve dokuz kişinin Bosna savaşında herhangi bir taraf olmadığına karar verdi.
Milo Djukanovic’in Sosyalist Demokrat Partisi DPS liderliğindeki eski hükümet, hak gruplarının Herceg Novi’de bir anıt dikilmesi çağrısına hiçbir zaman yanıt vermedi.
DPS 1990’dan 2020’ye kadar Karadağ’da iktidarı elinde tuttu ve Djukanovic 1992’deki sürgünler sırasında başbakandı. Şu anda Karadağ’ın görevden ayrılan cumhurbaşkanıdır.
Slobodan Milosevic liderliğindeki Yugoslavya’nın bir parçası olarak Karadağ, Hırvatistan ve Bosna’daki savaşlarda yer aldı.
