Karadağ’ın Rozaje kasabasındaki yerel yetkililer, Sırp Ortodoks Kilisesi’ne yerel kilisede bulunan ve Boşnakların bir anne ve bebeği bıçakla tehdit ederken resmedildiği bir freski kaldırması çağrısında bulundu.
Karadağ’ın Rozaje kasabasındaki yetkililer Pazartesi günü yaptıkları açıklamada, Sırp Ortodoks Kilisesi’nden, yeni restore edilen Ruzica Kilisesi’nde bulunan ve Boşnakları şiddet yanlısı olarak tasvir eden bir freski kaldırmasını istediklerini belirttiler.
“Dini mabetlerde insanlar arasında hoşnutsuzluğa neden olacak motifler bulunmamalıdır.” diyen Rozaje Belediye Başkanı Rahman Husovic, basına yaptığı açıklamada, yerel kilisedeki freskin ortak toplumsal mirasımıza uygun olmadığını ve kasabamızdaki insanlar arasında saygıyı onaylayan dini inançların bir yansıması olmadığını söyledi.
Tartışma pazar günü Boşnak nüfusun çoğunlukta olduğu kasabada yeni restore edilen kilisedeki freskin fotoğraflarının medyada yayınlanmasının ardından patlak verdi. Freskte bıçaklı iki Boşnak adam kucağında bebeği olan bir anneye saldırmaya çalışırken görülüyor.
Ayrıca İkinci Dünya Savaşı Yugoslav Partizan üniforması giyen bir adam, yanan bir kilisenin yanında elinde meşale tutarken ve Osmanlı Türk kıyafetli iki adam kiliseye saldırmaya hazırlanırken tasvir edilmiş.
Karadağ İslam Cemaati Başkanı Rifat Fejzic, freskin ülkedeki etnik bölünmeleri körüklediği uyarısında bulunurken, Podgorica merkezli Demokratik Geçiş Merkezi adlı STK da savcıları soruşturma başlatmaya çağırdı.
Yerel yetkililer ve Sırp Ortodoks Kilisesi temsilcileri pazartesi günü yaptıkları toplantıda kasabada herhangi bir etnik gerginlikten kaçınılması konusunda mutabık kaldılar.
Ancak yerel Sırp Ortodoks Kilisesi Rahibi Slobodan Radojevic, pazartesi günü yaptığı açıklamada freskin tarihi gerçekleri ortaya koyduğunu ve bölünmeleri kışkırtma amacı taşımadığını söyledi.
Radojevic, İkinci Dünya Savaşı sırasında Rozaje bölgesinde Sırplara karşı savaş suçları işlendiğini ve kilisenin geçmişte Osmanlı Türkleri ve Yugoslav Komünist yetkililer tarafından iki kez yıkıldığını vurguladı.
“Bu sergiyle bireyleri ya da herhangi bir kişiyi kınamak istemedik, ancak birilerinin işlediği günahı kınamak istedik. Duvarın diğer tarafında, girişin sağında, bu kilisenin restorasyonuna katılan Boşnaklar da dahil olmak üzere bu kiliseye bağışta bulunanları gösterdik” dedi.
“Bir tarafta yıkanlar ve öldürenler, diğer tarafta ise inşa edenler ve barış için dua edenler var. Bir sahne diğerinden ayrılamaz ve sadece bir bütün olarak görülmelidir” diye ekledi.
17. yüzyılda inşa edilen Ruzica, Rozaje’deki tek Ortodoks kilisesidir. Kuzey Karadağ’daki Osmanlı egemenliği sırasında yıkılmıştır.
Kilise 1924 yılında yeniden inşa edildi ancak komünist yetkililer 1948 yılında bir ilkokul inşa etmek için kiliseyi yıktı.
Kilise 1991 yılında başka bir yerde yeniden inşa edilmiş ve freskler 2021 yılında Sırp Ortodoks Kilisesi inananları ve yerel Boşnakların bağışlarıyla boyanmıştır.
Karadağ, hiçbir topluluğun mutlak çoğunluğa sahip olmadığı çok etnikli bir devlettir. Nüfusun yaklaşık yüzde 45’i kendisini Karadağlı, yaklaşık yüzde 29’u ise Sırp olarak tanımlamaktadır. Sırp Ortodoks Kilisesi ülkedeki en büyük dini topluluktur.
Boşnaklar nüfusun yaklaşık yüzde 8,3’ünü oluşturmakta ve çoğunlukla kuzeydeki Rozaje, Pljevlja, Bijelo Polje, Petnjica, Plav ve Gusinje şehirlerinde yaşamaktadır.
Kaynak: https://balkaninsight.com/2023/02/21/anti-bosniak-church-fresco-sparks-dispute-in-montenegro/
