Bar-Boljare otoyolunun 41 km uzunluğundaki ilk kısmının açılışının gecikmesinin ardından hükümet, 23,5 km uzunluğundaki ikinci kısmın inşasını finanse edecek ortaklar arıyor.
Karadağ Maliye Bakanlığı Çarşamba günü yaptığı açıklamada Bar-Boljare otoyolunun ikinci aşamasının finansmanı için Avrupalı bankalarla görüşmelerin sürdüğünü bildirdi.
Sermaye Yatırımları Bakanı Ervin İbrahimoviç 16 Ocak 2023 Pazartesi günü yaptığı açıklamada Bar-Boljare otoyolunun ikinci etabının inşasına 2024 yılında başlanabileceğini belirtirken Hükümetin potansiyel yatırımcılarla görüşmelerini sürdürdüğünü vurguladı.
13 Temmuz’da Başbakan Dritan Abazovic, Çin tarafından finanse edilen projenin başlamasından yedi yıl sonra otoyolun ilk bölümünü açtı ve Karadağ’ın kamu borcunu GSYH’nin yüzde 90.85’ine çıkardı.
“Şu ana kadar bakanlık, otoyol inşaatı için kredilerin yeniden finansmanına katılmak ya da tamamen üstlenmek isteyen çok sayıda kreditörle görüştü. Macaristan hükümeti, Macar Exim Bankası aracılığıyla, ardından Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, EBRD ve Avrupa Yatırım Bankası, EIB, en fazla ilgiyi gösterdi” dedi.
“Otoyolun kalan bölümlerinin inşasının gerçek potansiyel maliyetlerini gösterecek ve potansiyel finansman kaynaklarının belirlenmesine yardımcı olacak bir fizibilite çalışması devam ediyor” diye ekledi.
Bar-Boljare otoyolu, Adriyatik kıyısından Sırbistan’ın başkenti Belgrad’a uzanacak daha büyük bir otoyolun Karadağ ayağını temsil ediyor.
Sermaye Yatırımları Bakanlığı 20 Temmuz’da yaptığı açıklamada Matesevo’dan Andrijevica’ya uzanan 23,5 kilometrelik ikinci etabın yaklaşık 552 milyon avroya mal olacağını belirtti.
41 kilometre uzunluğundaki ilk etap Çin Yol ve Köprü Şirketi CRBC tarafından inşa edilmişti. Bu inşaatın yüzde 85’i Çin Exim Bank’tan alınan 810 milyon dolarlık kredi ile finanse edildi.
CRBC 2018 yılında, sözleşmede detaylandırılmayan, otoyol üzerindeki su ve elektrik şebekesinin inşasının yanı sıra müteakip işler için 115 milyon avro daha talep etti.
İlk aşamanın Kasım 2019’da bitmesi gerekiyordu ancak teknik sorunlar ve COVID-19 salgını nedeniyle tamamlanması üç kez ertelendi.
Maliye Bakanı Aleksandar Damjanovic 7 Temmuz’da yaptığı açıklamada projenin parlamento kontrolü olmadan hayata geçirildiğini belirterek ilk aşamanın toplam maliyetinin 1,2 milyar avroya kadar çıkabileceği uyarısında bulundu. Bakanlık BIRN’e yaptığı açıklamada Çinli bankaya şu ana kadar 141 milyon avro ödendiğini söyledi.
Geçtiğimiz Kasım ayında Sermaye Yatırımları Bakanlığı, Bar-Boljare otoyolunun ilk aşamasının tahmini maliyetinin abartıldığını öne süren ve daha önce gizli tutulan iki uluslararası fizibilite çalışmasını yayınladı.
İngiliz mühendislik danışmanlık şirketi URS Infrastructure and Environment tarafından yapılan fizibilite çalışmasında ilk aşamanın 803 milyon avroya mal olması gerektiği belirtiliyordu. Bir başka İngiliz danışmanlık şirketi Scott Wilson Group tarafından yapılan bir başka çalışmada ise bu maliyetin 570 milyon dolar olması gerektiği belirtilmişti.
Çalışmalar 2009 ve 2012 yıllarında yapılmış ancak otoyol projesini başlatan bir önceki hükümet bunları gizli olarak sınıflandırmıştı.
AB’nin de otoyolun maliyeti konusunda endişeleri var. Avrupa Komisyonu geçen yılki ilerleme raporunda Karadağ’ın Batı Balkanlar Yatırım Çerçevesi kapsamında otoyolun ikinci bölümünün inşası için eş finansman başvurusunda bulunduğunu kaydetmişti.
Raporda, “Ancak, önerilen inşaat standartları ve kalan bölümler için önerilen finansman araçları da dahil olmak üzere, Bar-Boljare otoyolunun tamamı için AB tarafından finanse edilen maliyet-fayda analizinin sonuçlandırılmasını bekleyen başvuru askıya alınmıştır” denildi.
